Think gegevens van het statistische bureau van de Europese Unie—EUROSTAT, in 2020 genereerde de EU-bevolking 178 kg (392 lbs) aan verpakkingsafval per persoon. Bovendien is deze verdeling zeer ongelijk over de lidstaten, waarbij sommige drie keer zoveel verpakkingsafval genereren als andere.
Hoewel de Europese Unie een van de grootste economieën ter wereld is, is het nog steeds maar een deel van de wereldwijde afvalproducenten. Het is dan ook niet verrassend dat er beleid is om afval te beperken en de menselijke impact op het klimaat te verminderen.
Inhoudsopgave
Wat is uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR)?
Hoe werkt EPR?
EPR: voor- en nadelen
Werkt EPR: voorbeelden buiten EPR-regelgeving
Waar kunnen bedrijven meer leren over EPR?
Conclusie: Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
Wat is uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR)?

Extended Producer Responsibility is een beleid dat overheidsinstanties in verschillende mate hebben geïmplementeerd. Zoals de naam al doet vermoeden, breidt deze milieupraktijk een deel van de verantwoordelijkheid uit naar de producenten van goederen.
In de EU waar de EPR-regelgeving is ontstaan, is een "producent" iemand die de goederen op de markt aanbiedt, niet alleen iemand die ze produceert. Meer specifiek betreft EPR specifieke categorieën van items zoals verpakkingen, elektronica (AEEA), batterijen, afgedankte voertuigen (ELV) en nog specifiekere materialen zoals medische naalden en farmaceutische producten.
EPR werd voor het eerst in de jaren negentig in Zweden ingevoerd met het idee om een deel van de verantwoordelijkheid voor het milieubeheer van producten bij de producenten te leggen in plaats van deze volledig bij de staat te leggen, wat een last zou zijn voor het publieke systeem.
Onlangs zijn de regels met betrekking tot EPR in de EU strenger geworden, met name voor fabrikanten die deelnemen aan de Duitse en Franse markt. Verder wordt verwacht dat een aanzienlijk aantal lidstaten dit voorbeeld zal volgen, aangezien de deadline van 2024 die de EU heeft gesteld voor het bereiken van specifieke doelen met betrekking tot afvalbeheer nadert. Fabrikanten moeten zich daarom vroegtijdig vertrouwd maken met hun verantwoordelijkheden en zich voorbereiden om deze op tijd na te komen.
In het milieubeleid van de EU sluit de EPR aan bij de Richtlijn Verpakkingen en verpakkingsafval (PPWD), die op zijn beurt deel uitmaakt van de overkoepelende Kaderrichtlijn Afvalstoffen (KRW).
Kenners zullen wellicht overeenkomsten vinden tussen EPR en het 'product stewardship'-kader. En inderdaad, beide benaderingen zijn gericht op het garanderen van verantwoorde productie, gebruik en verwijdering in de levensduur van het product. Meestal worden de twee termen door elkaar gebruikt. Toch hebben we het in dit geval over een specifiek regelgevingskader. Daarom gebruiken we de relevante term: EPR.
Hoe werkt EPR?

Omdat er veel belanghebbenden zijn bij de levenscyclus van een product, heeft EPR invloed op de verschillende partijen die betrokken zijn bij de productie en het gebruik ervan.
EPR-nalevingsvereisten variëren sterk tussen de EU-lidstaten. Hetzelfde geldt voor de reikwijdte van deze beleidslijnen. In 2022 hebben Duitsland en Frankrijk echter soortgelijke verplichtingen ingevoerd die gericht zijn op fabrikanten en marktplaatsen.
Nogmaals, producenten verwijzen naar degenen die het product op de markt brengen, zelfs als ze het niet produceren. Degenen die in Duitsland en Frankrijk willen verkopen, moeten verschillende stappen doorlopen om EPR-conform te zijn in het betreffende land.
Kortom, deze stappen beginnen met het aanvragen van unieke registratienummers voor elke categorie onder het EPR-beleid. Het proces wordt uitgevoerd door een overeenkomst aan te gaan met zogenaamde Producer Responsibility Organizations (PRO) - organisaties die weggegooide verpakkingen beheren. Vervolgens worden deze nummers gebruikt om een verklaring in te dienen van het verwachte gewicht van de verpakkingen die een producent binnen het jaar zou moeten plaatsen. De laatste stap is de betaling van de respectievelijke vergoedingen.
De nieuwe regels introduceerden ook nieuwe verplichtingen voor marktplaatsen. Namelijk, ze zijn verplicht om te controleren en bevestigen dat de producenten die hun diensten gebruiken EPR-conform zijn. Anders zal de marktplaats de productvermeldingen moeten verwijderen.
Oostenrijk is van plan om vanaf 2023 soortgelijke maatregelen in te voeren als onderdeel van de EPR-regelgeving. Andere lidstaten pakken het anders aan, waardoor de verantwoordelijkheid van producenten per land verschilt.
EPR: voor- en nadelen
VOORDELEN
Het belangrijkste voordeel van EPR is dat het helpt het dringende probleem van verpakkingsvervuiling op te lossen. Volgens een rapport van de Europese Organisatie voor Verpakkingen en het Milieu (EUROPEN), op basis van gegevens van Eurostat, steeg de recycling van verpakkingen in de EU van 47% naar 65% in 1998-2012, de periode nadat de PPWD van kracht werd. Dit is relevant voor de 15 landen die EU-lid waren op het moment dat dergelijke gegevens voor het eerst aan de EU-commissie werden gerapporteerd. Helaas is er nog steeds een aanzienlijke kloof in de implementatie van de recyclingdoelstellingen van de Unie. In 2019 meldde Eurostat dat België de leider was in het recyclen van 83.5% van het verpakkingsafval. Malta eindigde echter op de laatste plaats met slechts 33.7%. Aan de andere kant heeft Finland 115% van zijn verpakkingsafval teruggewonnen, wat mogelijk was dankzij de opslag en het beheer van afval uit voorgaande jaren.
Hoewel het een extra verantwoordelijkheid is voor producenten, kunnen ze ook profiteren van EPR, naast het voor de hand liggende voordeel van het helpen van de planeet. Deze beleidsmaatregelen zijn een uitstekende kans voor producenten om hun klanten te betrekken via educatieve en outreach-campagnes over verantwoord afvalbeheer. Dit is de sleutel tot de huidige consumentensentimenten, die steeds meer gericht zijn op het kiezen van merken die een actieve en oprechte zorg voor het milieu tonen.
NADELEN
De nadelen van EPR voor producenten zijn niet zo groot binnen de EU, omdat het gerelateerd is aan EPR-belastingen, wat redelijk is. Het exacte bedrag hangt immers af van de hoeveelheid, het gewicht en de categorieën van belastbare producten.
Het grotere nadeel is echter nogal bureaucratisch en wereldwijd significant. Aan de andere kant zijn de EPR-regelgevingen nog lang niet geharmoniseerd tussen de EU-lidstaten. Het compliceert dus het leven van producenten die op de hele EU-markt willen verkopen en belemmert het behalen van de milieudoelstellingen van de EU. Bovendien betekent economische ongelijkheid tussen lidstaten dat sommige producenten de quota's meer halen dan anderen, afhankelijk van de markt.
Werkt EPR: voorbeelden buiten EPR-regelgeving

Het EPR-kader is een wettelijke vereiste en de implementatie ervan is dan ook gekoppeld aan specifieke acties die gericht zijn op de verantwoorde plaatsing en het verantwoorde beheer van verpakkingsafval.
Zo zijn bijvoorbeeld in de Scandinavische landen, die koplopers zijn in het terugbrengen van drankflessen, enorm populair. groen leven inspanningen. Onlangs kondigde Coca-Cola aan dat het zijn dranken gaat aanbieden in flessen met doppen die aan de fles blijven zitten. Deze innovatie is gericht op het optimaliseren van de recycling van plastic flessen.
Een mooi voorbeeld van een verantwoorde aanpak tot de producten die het verkoopt is het outdoor kledingbedrijf Patagonia. Haar klanten kunnen hun oude of beschadigde Patagonia kleding naar het bedrijf sturen voor reparatie. Op deze manier is het doel om de overmatige aankoop van kleding te verminderen, wat een ander belangrijk milieuprobleem is.
Waar kunnen bedrijven meer leren over EPR?

Het onderwerp EPR-compliance moet worden verduidelijkt en op internet zie je dat veel producenten in de war zijn over wat er van hen wordt verwacht. Gelukkig zijn er een aantal goede bronnen die gedetailleerde informatie over het hele proces bieden.
Dergelijke informatie is te vinden op de pagina's van de autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor het EU-milieubeleid. Daaronder vallen de Europese Commissie en de relevante autoriteiten in de lidstaten. Soms kan de informatie daar echter onduidelijk zijn en verwarring veroorzaken.
Meestal zijn de verklarende pagina's van marktplaatsen en organisaties die verband houden met EPR-naleving in de EU, zoals PRO's (Product Responsibility Organizations).
En tot slot bieden sommige bedrijven EPR-compliancediensten aan producenten, vergelijkbaar met accountantskantoren. Ze zijn ook een bron van informatie en een mogelijk alternatief voor producenten die dit aspect van hun bedrijf willen vermijden.
Conclusie: Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
Rapporten over de staat van het milieu in de afgelopen jaren hebben ertoe geleid dat de wereld opnieuw is gaan nadenken over hoe ze haar consumptiegedrag aanpakt. Om de nieuwe, strenge en snel veranderende doelen te halen, zijn beleidsmaatregelen die al tientallen jaren stof aan het verzamelen zijn, grondig bijgewerkt en zijn er nieuwe kaders gekomen. In dit geval heeft de EU het pad van de circulaire economie gekozen. De implementatie van dit plan is echter een complexe taak.
Een andere stap die gezet moet worden is de wereldwijde harmonisatie van beleid zoals de EPR-regelgeving. Dit zal de deelname van alle mondiale economische machten verzekeren en het speelveld in evenwicht brengen in termen van concurrentievoordeel.